Carried Interest nima?
Carried interest — bu venchur kapitalistlar (VC) oladigan foyda ulushi bo‘lib, odatda fond foydasining taxminan 20% ini tashkil etadi. Carried interest venchur kapitalistlar uchun kompensatsiya sifatida xizmat qiladi va ularning sarmoya jalb qilishdagi muvaffaqiyatlariga bog‘liq.
Carried Interestning asosiy xususiyatlari
- Kompensatsiya uslubi
- Carried interest venchur kapitalistlar uchun odatiy kompensatsiya shaklidir. Ular sarmoya jalb qilgan fond muvaffaqiyatli bo‘lgan taqdirda, daromadning ma’lum foizini olishadi.
- Fond foydasidan ulush
- Carried interest odatda fond foydasining 20% ini tashkil etadi, ammo bu foiz miqdori fond shartlariga qarab o‘zgarishi mumkin. Bu ulush fondning dastlabki sarmoyasini qaytarish va belgilangan foyda darajasiga erishgandan so‘ng beriladi.
- Limited Partners va General Partners
- Venchur kapital fondlari odatda cheklangan sheriklar (Limited Partners – LPs) va umumiy sheriklar (General Partners – GPs) o‘rtasida taqsimlanadi. GPs fondni boshqaradi va carried interest ulushi oladi, LPs esa sarmoyani ta’minlaydi va daromadning qolgan qismini oladi.
Carried Interestning afzalliklari
- Investorlarni rag‘batlantirish
- Carried interest venchur kapitalistlarni muvaffaqiyatli sarmoya kiritishga rag‘batlantiradi, chunki ularning daromadi fond muvaffaqiyatiga bog‘liq. Bu, o‘z navbatida, fond boshqaruvchilarini aksiyalar qiymatini oshirishga intilishga majbur qiladi.
- Yuqori daromad potensiali
- Venchur kapitalistlar carried interest orqali katta daromad olishlari mumkin, ayniqsa fond katta foyda keltirgan bo‘lsa. Bu ulush venchur kapitalistlarning boyligini sezilarli darajada oshirishi mumkin.
- Uzoq muddatli foyda
- Carried interest venchur kapitalistlarni uzoq muddatli foyda olishga undaydi, bu esa kompaniyalarning barqaror o‘sishiga hissa qo‘shadi.
Carried Interestning kamchiliklari
- Notekis daromad taqsimoti
- Carried interest fond foydasi asosida taqsimlanadi, bu esa umumiy sheriklar va cheklangan sheriklar o‘rtasida notekis daromad taqsimotiga olib kelishi mumkin. LPs ba’zan carried interest ulushi adolatli emas deb hisoblashlari mumkin.
- Qiyinchiliklar va risklar
- Carried interest faqat fond muvaffaqiyatli bo‘lgan taqdirda to‘lanadi, shuning uchun venchur kapitalistlar katta risklarni o‘z zimmasiga olishadi. Agar fond muvaffaqiyatsiz bo‘lsa, carried interest ulushi olinmaydi.
Yakun
Carried interest venchur kapitalistlar uchun asosiy kompensatsiya shaklidir, ular fond muvaffaqiyatli bo‘lgan taqdirda fond foydasining taxminan 20% ini oladilar. Bu usul venchur kapitalistlarni sarmoyani muvaffaqiyatli boshqarishga va kompaniya qiymatini oshirishga undaydi, ammo risklar va daromad taqsimoti bilan bog‘liq muammolarni ham keltirib chiqarishi mumkin.
