Bugungi kunda startuplar va yirik kompaniyalar muvaffaqiyatga erishish uchun turli xil strategiyalar va boshqaruv usullaridan foydalanishadi. Ularning orasida OKR (Objectives and Key Results) tizimi alohida ajralib turadi. OKR nafaqat maqsadlar qo‘yish, balki ularni amalga oshirish yo‘lida aniq natijalarni belgilashda ham yordam beradi. OKRni to‘g‘ri qo‘llash orqali kompaniyalar o‘z faoliyatlarini samarali boshqarib, tez rivojlanishlariga erishishadi. Ushbu maqolada biz OKR tizimi haqida batafsil ma’lumot beramiz va uning muvaffaqiyat kaliti ekanligini ko‘rsatib beramiz.
OKR nima?
OKR (Objectives and Key Results) – bu maqsadlarni belgilash va ularni amalga oshirishda erishiladigan asosiy natijalarni aniqlash tizimi. Bu tizim kompaniyaning umumiy strategiyasini maqsadlar va aniq natijalar orqali belgilashga yordam beradi. OKR uch asosiy komponentdan iborat:
- Objectives (Maqsadlar): Bu kompaniya yoki jamoa erishmoqchi bo‘lgan katta va qiziqarli maqsadlardir. Maqsadlar ilhomlantiruvchi va aniq bo‘lishi kerak.
- Key Results (Asosiy natijalar): Bu maqsadga erishish uchun aniq, o‘lchab bo‘ladigan natijalardir. Asosiy natijalar maqsadga qanchalik yaqinlashganingizni aniqlashga yordam beradi.
- Initiatives (Tashabbuslar): Bu asosiy natijalarga erishish uchun amalga oshiriladigan konkret harakatlardir.
OKRni qanday yaratish va qo‘llash
OKR tizimini to‘g‘ri yaratish va qo‘llash uchun quyidagi qadamlarni bajarish lozim:
- Ilhomlantiruvchi maqsadlar qo‘yish: Maqsadlar kompaniya yoki jamoani ilhomlantirishi kerak. Ular katta va qiziqarli bo‘lishi, shuningdek, strategik ahamiyatga ega bo‘lishi lozim.
- O‘lchab bo‘ladigan natijalarni aniqlash: Asosiy natijalar aniq, o‘lchab bo‘ladigan va vaqtga bog‘liq bo‘lishi kerak. Ular maqsadga erishish yo‘lida qancha yutuqqa erishganingizni ko‘rsatadi.
- Tashabbuslar yaratish: Asosiy natijalarga erishish uchun amalga oshiriladigan konkret harakatlarni aniqlash lozim. Bu tashabbuslar rejalashtirish va amaliyot bosqichlarida katta yordam beradi.
- Ochiqlik va kuzatish: OKRlar kompaniya bo‘ylab ochiq va shaffof bo‘lishi kerak. Barcha jamoa a’zolari o‘z maqsadlari va natijalarini ochiqchasiga e’lon qilib, kuzatishlari kerak. Bu esa motivatsiya va mas’uliyatni oshiradi.
Google Misoli
OKR tizimi yirik kompaniyalar orasida keng tarqalgan bo‘lib, Google kompaniyasi uning muvaffaqiyatli qo‘llanilishining yorqin misolidir. Google kompaniyasi OKR tizimini joriy qilgan va bu tizim orqali o‘z maqsadlariga tez va samarali erishmoqda.
Google kompaniyasining asoschilaridan biri Lari Peyj OKR tizimini kompaniyaning barcha bo‘linmalarida joriy qilgan. U kompaniyaning rivojlanishiga ko‘maklashadigan aniq va katta maqsadlar qo‘ygan, shuningdek, bu maqsadlarga erishish uchun zarur bo‘lgan asosiy natijalarni belgilagan. OKR tizimi Google kompaniyasiga tezkor va samarali rivojlanishga imkon berdi.
OKR Misol: Mohirdev onlayn ta’lim platformasi uchun
Maqsad (Objective): Foydalanuvchi bazasini kengaytirish
Asosiy natijalar (Key Results):
- KR1: 2024 Yil oxirigacha 50,000 yangi foydalanuvchini ro‘yxatdan o‘tkazish
- 10 ta universitet va maktablar bilan hamkorlikda reklama kampaniyalari tashkil etish
- Ijtimoiy tarmoqlarda 5 ta viral kampaniya o‘tkazish
- Har oy 2 ta yangi kursni joriy qilish va reklama qilish orqali yangi foydalanuvchilarni jalb qilish
- KR2: Foydalanuvchilar orasida 70% qaytish ko‘rsatkichini ta’minlash
- Ilovani foydalanuvchilar uchun yanada qulay va interaktiv qilish uchun 3 ta yangi funksiya qo‘shish
- Oylik mukofotlar va rag‘batlantiruvchi dasturlar orqali faol foydalanuvchilarni motivatsiya qilish
- Kurslar yakunida sertifikatlarni avtomatlashtirilgan tarzda taqdim etish
- KR3: Har oylik aktiv foydalanuvchilar sonini 40% ga oshirish
- Kurslarni muvaffaqiyatli tamomlagan foydalanuvchilar uchun chegirmalar va bonuslar joriy etish
- Har oy qiziqarli va foydali vebinarlar o‘tkazish
- Foydalanuvchilarga individual yondashuv va murabbiylik xizmatlarini taklif etish
Maqsad (Objective): Kurslar sifatini oshirish
Asosiy natijalar (Key Results):
- KR1: Kurslar bahosini 4.5 yulduzdan yuqori darajaga ko‘tarish
- Foydalanuvchilardan har oyda feedback yig‘ish va kamchiliklarni tuzatish
- Har bir kurs uchun malakali mutaxassislar va tajribali o‘qituvchilarni jalb qilish
- Kurs kontentini yangilash va qo‘shimcha materiallar bilan boyitish
- KR2: Kursni tugatgan foydalanuvchilar orasida 80% qoniqish darajasiga erishish
- Foydalanuvchilarga qo‘llab-quvvatlash xizmatini 24/7 rejimda taqdim etish
- Kurslarni yakunlagan foydalanuvchilar uchun maxsus sertifikatlar va mukofotlar joriy etish
- Kurslarni interaktiv va qiziqarli qilish uchun yangi texnologiyalar va vositalarni qo‘llash
- KR3: O‘quv dasturlarini yaxshilash uchun har oylik o‘qituvchi va talaba forumi o‘tkazish
- Har oyda o‘quv dasturlarini takomillashtirish uchun talaba va o‘qituvchilar bilan muhokamalar o‘tkazish
- Talabalar va o‘qituvchilar fikr-mulohazalarini asosida dasturlarni yangilash
- O‘quv jarayonini qiziqarli va samarali qilish uchun yangi uslublar va metodikalarni qo‘llash
Maqsad (Objective): Brendni kuchaytirish va tanilishini oshirish
Asosiy natijalar (Key Results):
- KR1: 2024 Yil oxirigacha ijtimoiy tarmoqlarda 100,000 followerga erishish
- Har kuni ijtimoiy tarmoqlarda qiziqarli va foydali kontent joylashtirish
- Influencerlar bilan hamkorlikda marketing kampaniyalari tashkil qilish
- Har hafta foydalanuvchilar orasida qiziqarli tanlovlar va aktsiyalar o‘tkazish
- KR2: Media nashrlarida 50 Ta maqola va intervyu chop etish
- O‘zbekistondagi asosiy media nashrlari bilan hamkorlik o‘rnatish
- Har oyda Mohirdev faoliyati va muvaffaqiyatlari haqida press-relizlar tayyorlash va tarqatish
- Mahalliy va xalqaro konferensiyalar va tadbirlarda ishtirok etish va taqdimotlar qilish
- KR3: Mohirdev nomi bilan 5 ta mahalliy va xalqaro tanlov va mukofotlarda ishtirok etish
- Mahalliy va xalqaro IT tanlovlarda qatnashish va yutuqlarni qo‘lga kiritish
- Mohirdev brendi bilan bog‘liq tadbirlar va konferensiyalarni tashkil qilish
- Har oyda Mohirdev talabalari va o‘qituvchilari uchun maxsus mukofotlar va tanlovlar o‘tkazish
Bu OKRlar orqali Mohirdev o‘zining maqsadlariga samarali va aniq yo‘llar bilan erishishi mumkin. OKR tizimi orqali tashkilot o‘z strategiyasini aniq belgilash va uni amalga oshirishda katta muvaffaqiyatlarga erishishi mumkin.
Yakun
OKR tizimi startuplar va yirik kompaniyalar uchun muvaffaqiyat kaliti hisoblanadi. Bu tizim kompaniyaning strategik maqsadlarini aniq belgilash va ularga erishish yo‘lida konkret natijalarni aniqlashga yordam beradi. OKR tizimi orqali kompaniyalar o‘z faoliyatlarini samarali boshqarib, tez rivojlanishlariga erishishadi. Google kompaniyasining OKR tizimidan foydalanish tajribasi bu tizimning samaradorligini ko‘rsatib beradi. Har qanday startup OKR tizimini qo‘llab, o‘z muvaffaqiyatiga erishishi mumkin.
