The 5 Whys: Muammoni hal qilishning samimiy texnikasi

The 5 Whys Nima?

The 5 Whys – bu muammoning asosiy sababini aniqlash uchun foydalaniladigan oddiy, ammo samarali texnikadir. Ushbu texnika muammo yuzaga kelganda, “Nima uchun?” savolini besh marta takrorlash orqali uning ildiz sababini aniqlashga yordam beradi. The 5 Whys texnikasi Toyota Motor Corporation tomonidan ishlab chiqilgan va ishlab chiqarish jarayonlarida muvaffaqiyatli qo‘llanilgan.

The 5 Whys texnikasining asosiy prinsiplari

1. Muammoni aniq belgilash
   • Muammoni aniq belgilash va u haqida to‘liq tushuncha hosil qilish muhimdir. Bu bosqichda muammoning natijalari va ta’siri haqida ma’lumot yig‘iladi.
2. Nima uchun? Savolini berish
   • Muammoning sababini aniqlash uchun “Nima uchun?” savolini birinchi marta berish. Har bir javob yangi savolni tug‘diradi, bu jarayon muammoning ildiz sababini aniqlaguncha davom etadi.
3. Har bir javobni tahlil qilish
   • Har bir “Nima uchun?” savoliga berilgan javobni tahlil qilish va yangi savolni shakllantirish. Bu jarayon muammoning qayerdan kelib chiqqanligini tushunishga yordam beradi.
4. Ildiz sababini aniqlash
   • Beshinchi “Nima uchun?” savoliga berilgan javob odatda muammoning ildiz sababini aniqlaydi. Bu sabab muammoning asosiy manbai bo‘lib, uni hal qilish orqali muammo takrorlanishini oldini olish mumkin.
5. Chora-tadbirlarni belgilash
   • Ildiz sababini aniqlagandan so‘ng, muammoni hal qilish uchun kerakli chora-tadbirlarni belgilash va amalga oshirish. Bu jarayon orqali muammo takrorlanishini oldini olish mumkin.

The 5 Whys texnikasining misoli

Keling, bir misol orqali The 5 Whys texnikasini ko‘rib chiqaylik:

Muammo: Ishlab chiqarish liniyasidagi uskunalar to‘satdan to‘xtab qoldi.

1. Nima uchun? Uskunalar to‘satdan to‘xtab qoldi?
   • Chunki dvigatel ishdan chiqdi.
2. Nima uchun? Dvigatel ishdan chiqdi?
   • Chunki dvigatel moyi tugadi.
3. Nima uchun? Dvigatel moyi tugadi?
   • Chunki dvigatel moyi darajasini kuzatish amalga oshirilmagan.
4. Nima uchun? Dvigatel moyi darajasini kuzatish amalga oshirilmagan?
   • Chunki bu jarayon uchun mas’uliyatli shaxs yo‘q.
5. Nima uchun? Bu jarayon uchun mas’uliyatli shaxs yo‘q?
   • Chunki jarayon monitoring tizimi yo‘lga qo‘yilmagan.

Ildiz Sababi: Jarayon monitoring tizimi yo‘lga qo‘yilmagan.

The 5 Whys texnikasining foydalari

1. Oddiylik va samaradorlik: Ushbu texnika juda oddiy va qo‘llanilishi oson, ammo muammoning asosiy sababini aniqlashda juda samarali.
2. Jamoaviy ishlash: The 5 Whys texnikasi jamoaviy ish uchun mos bo‘lib, har bir ishtirokchining fikr-mulohazalarini olishga yordam beradi.
3. Ildiz sababini aniqlash: Muammoning asosiy sababini aniqlash orqali uni takrorlanishdan oldini olish mumkin.
4. Chora-tadbirlarni aniqlash: Ildiz sababini aniqlagandan so‘ng, muammoni hal qilish uchun samarali chora-tadbirlarni ishlab chiqish imkonini beradi.

Yakun

The 5 Whys texnikasi muammoning asosiy sababini aniqlash va uni hal qilish uchun samarali vositadir. Ushbu texnika muammolarni chuqur tahlil qilish va ularga barqaror yechimlar topishga yordam beradi.

The 5 Whys texnikasi – bu muammolarni chuqur tahlil qilish va ularni samarali hal qilish uchun kuchli vositadir. Har bir “Nima uchun?” savoliga berilgan javob sizni muammoning ildiz sababiga olib keladi. Ushbu texnikani qo‘llab, muammolarni ildizdan hal qiling va tashkilotingizni yangi muvaffaqiyatlarga olib chiqing!

4